بنیان گذار سبک پروتست در موسیقی کشور ترکیه:از کردهای ترکیه- دموکرات و آزادیخواه،خواننده پرفروشترین کاست تاریخ موسیقی ترکیه :
احمد كايا خواننده ی شهير تركيه در سال ۱۹۵۷ در شهر مالاتيای تركيه به دنيا آمدو پنجمین ودر واقع آخرین فرزند خانواده کایا بود.ازپنج سالگی با ساز باقلاما آشنا شده.یکی از اولین ترانه های او که در سنین کودکی و برای برادر بزرگش(باشار)ساخته بود چنین شعری داشت:یک فولکس واگن خواهم خرید---اسمش را باشار خواهم گذاشت...
یک بار هم در روز کارگر با باقلاما به اجرای برنامه پرداخته بود.
زمانی كه نوجوانی بيش نبود به خاطر شرايط دشوار زندگی پدر،به همراه خانواده به شهر استانبول نقل مكان كردند.پدر او كه قبلا در يك كارخانه نساجی كار ميكرد در استانبول در نمايشگاهی به پادوئی مشغول شد.خود در وصف اين وضعيت ميگفت"هر روز كه از مدرسه به سوی خانه ميرفتم پدر را ميديدم كه مشغول شستشوی اتومبيل است و همه گاه پيش خود ميگفتم هنگامی كه بزرگ شدم برای پدر نمايشگاهی خواهم خريد تا ارباب خود باشد ."اما اين رويائی بيش نبود چرا كه اندكی بعد پدر با مرگ خود،خانواده را تنها گذاشت.او كه كوچكترين عضو خانواده بود در شرايط بسيار دشوار و سخت گذران زندگی ميكرد.خود ميگفت"روزهائی بود حتی قادر به تهيه بليط برای استفاده از اتوبوس شهری نبودم دوران جوانی كايا برابر شد با كودتای﴿كنان اورن﴾و خفقان شديدی كه بر فضای سياسی جامعه تركيهتحميل گرديد
آلبوم اول:.او كه به شدت مخالف وضع موجود بود در سال ۱۹۸۵ به كمك دوستان خود آلبومی از ترانههايش رابنام((گریم نکن ای کودک)) منتشر كرد كه به گفتهاش هيچ اميدی به استقبال آن از طرف مردم نداشت و تنها در پی آن بود كه بوسيله ی ترانه هايش اعتراض خود را را به شرايط حاكم اعلام دارد.چند روز پس از عرضه آلبوم ماموران قضايی تركيه كاست او را به دليل وجود چند ترانه ی سياسی جمع آوری نمودند.پس از اعتراضفراوان،در نهايت فروش كاست او آزاد اعلام شد.همين فعل و انفعالات سبب شهرت نام كايا گشت وکاست او با استقبال نسبتا خوبی مواجه شد.
آلبوم دوم: مدت کوتاهی پس از ارائه آلبوم اولش دومین کاست وی بنام ((دلتنگی برای غم ها)) با همان رنگ و بوی اعتراضی وارد بازار شد.
.
آلبوم سوم او(( ترانهی شفق)) نام داشت.وجود شعری به همين نام از﴿اولكو تامر﴾كه به دليل داشتن افكار سياسی در انتظار اعدام بود،موجب آوازهی هر چه بيشتر كايا شد
آلبوم چهارم کایا،((لحظه ای خواهد رسید))نام داشت. با اشعاری از اولکو تامر ، آتیلا ایلهان و حسن حسین کرکمازگیل.
آلبوم پنجم کایا ((دموکرات خسته )) نام داشت.لقب كايا "دموكرات خسته"بود كه برگرفته ازهمین کاستش بود.
آلبوم ششم:اما كايا در سال ۱۹۸۷ در پی آشنايی با﴿يوسف هايال اوغلو﴾ فصل جديدی را در زندگی هنری خود آغاز كرد. آلبوم(( بپا میخيزيم)) كه بيشتر شعرهايش از هايال اوغلو بود در شرايط انسداد شديد سياسی تركيه،او را در زمرهی خوانندگان برتر و معترض تركيه قرار داد.
آلبوم هفتم وی که برگزیده ای از ترانه های اجرا شده اش در کنسرت زنده بود،((رسیتال لر1)) نام داشت که بصورت انفرادی با تکنوازی باقلاما توسط خود کایا در سال1988 عرضه شد.
آلبوم هشتم وی ((گل نیک اندیش یا بختیار)) نام داشت که در سال1988 عرضه شد.
آلبوم نهم کایا ، ((دیوار عشق)) نام دارد.با اشعاری از هایال اوغلو که در سال1990 عرضه شد.
آلبوم دهم((ریسیتال ها 2)) نام دارد.با همان شرایط رسیتال قبلی که در سال1990 عرضه شد
آلبوم یازدهم کایا ،((در درد سر افتاده ام یا گرفتار بلا شده ام)) نام دارد که در سال1991 عرضه شد.
آلبوم دوازدهم در سال1991 عرضه شد و ((به من نزدیک نشو،وگرنه خواهی سوخت)) نام داشت
آلبوم سیزدهمش کایا در سال1993 عرضه شد و ((دلخورده)) نام داشت.
آلبوم چهاردهم در سال1994 عرضه شد و ((ترانه هايم برای كوهها)) نام داشت
آلبوم پانزدهمش کایا در سال1995 عرضه شد و ((مرا دریاب)) نام داشت
آلبوم شانزدهم کایا در سال1996 عرضه شد و ((ستاره و یاکاموز))=(یاکاموز به معنای انعکاس تصویر ماه بر سطح آب رودخانه یا دریا میباشد که در زبان فارسی معادتی برای این کلمه وجود ندارد) نام داشت.در این آلبوم اکثر ترانه های قبلی کایا بازخوانی شده
آلبوم هفدهم احمد کایا در سال1998 عرضه شد و ((مقابله با دوست و دشمن)) نام داشت
آلبوم هجدهم کایا ((خدا نگه دار)) نام دارد و احتمالا پس از مرگش و در سال 2001عرضه شده که یک ترانه به زبان کردی بنام ((کاروان)) این آلبوم احمد کایا را از سایر آلبوم هایش متمایز ساخته.
آلبوم نوزدهم وی که تقریبا سه سال پس از مرگش به كوشش همسر وفادارش، در سال 2003 به بازار آمد،((کمی هم تو گریه کن)) نام داشت
آلبوم بیستم کایا هم که پنج سال پس از مرگش باز هم به كوشش همسرش، در سال 2005 به بازار آمد،((؟)) نام دارد.
در سال 2002 آلبومی بنام ((بشنو سرزمین عزیزم)) منتشر شدکه در آن 20 تن از خوانندگان جوان ترکیه(هالوک لونت-ناشیده گکتورک-نازان اونجل-سواوی-آجیره زیان-شکریه توتکون-سلدا باقجان-یاووز بینگل-دنیز و یلماز اردوغان-بانو-فریدون دوزاقچی-نیران اونسال-ثروت کجا کایا-کاردش تورکولر-کئورجک علی-ملکه دمیراق-مراد حاساری-اونور آکین-سومر ازگو) به اجرای 20 ترانه از آثاراحمد کایا پرداخته بودند.این آلبوم در 2سی دی عرضه شد.(تمامی این آلبوم ها در آرشیو موجود میباشد)
بعد ها چند آلبوم متفرقه و چند مصاحبه و ترانه جنجالی "کردیم"kurduz- در چند آلبوم پراکنده بصورت غیر رسمی وارد بازار شد که این آلبومها نیز در آرشیو موجود میباشند.
حدود ۱۰ آلبوم آلبوم متفرقه و کم یاب هم از احمد کایا موجود میباشد که شامل اجراهای دوئت-مصاحبه ها-ترانه جنجالی ((کوردیم تا پای مرگ))-جند ترانه کردی و دکلمه اشعار یوسف هایال اوغلو و...است و در سایت رسمی احمد کایا هم اسمی از آن به میان نیامده.
كايا در تمام سالهای خوانندگی با شعرای بزرگ تركيه همكاری كرد.علاوه بر هايال اوغلو (۳ آلبوم دکلمه شعر از زنده یاد یوسف هایال اوغلو در آرشیو موجود میباشد)،بزرگانی همچون ﴿آتيلا ايلهان﴾و﴿اورهان كوتال﴾از جمله شعرائی بودند كه كايا از شعرهای آنها استفاده میكرد.حضور او در هر مكانی مشكلاتی را بوجود می آورد چرا كه با سخنانش مخالفان آزادی در تركيه را آزار ميداد.به همين جهت،كايا سالها از اجرای كنسرت در داخل تركيه محروم شده بود.خود می گفت كاری خواهد كرد كه هيچ گاه از ذهن مخالفانش پاك نگردد و همه گاه آنها را خواهد آزرد.يك بار در برنامهای تلوزيونی اعلام كرد كفنخویش را هر زمان با خود حمل میکند و هر لحظه آمادهی مرگ در راه آزادیست.
كايا در سال ۹۸ در مراسم اهدای جايزه ی سال به برترينهای تركيه ﴿جوايز انجمن روزنامه نگاران)علام كرد كه در آلبوم جديد خود ترانهای كردی(کاروان) اجرا خواهد كرد و سپس كانالهای رسانهای تركيه را تهديد كرد كه در صورت عدم پخش كليپ آن،بايد پاسخگوی مردم باشند.همين مساله موجب گرديد كه مخالفان كردهای تركيه كه همان ملی گرايان افراطی آن كشور بودند،اعتراض وسيعی به او نمايند.به دليل وقوع درگيری هايی در آن مراسم،روز بعد دادگاه امنيتی تركيه كايا را احضار نموده و بازداشت كرد.ساعاتی بعد،پس از اعتراض وکلای کایا، او را به قرار وثیقه آزاد کردند.(تصاویر مربوط به تنش های ایجاد شده در این جلسه و اعتراض جمع حاضر در مراسم به احمد کایا و فحاشی به وی از سوی برخی چهره های سرشناس ترکیه از جمله سردار اورتاچ بصورت فیلمی مستند در آرشیو موجود میباشد)
كايا متهم بود كه سالها قبل در چند كشور اروپايی از جمله بلژيك و آلمان كنسرتهايی به حمايت از حزب پ. ك. ك برگزار كرده است(فیلمی کوتاه از این کنسرت ها در خارج از ترکیه که تماشاچیان عکس های اوجالان را در دست دارند در آرشیو موجود میباشد).چند ماه بعد از اين ماجرا،كايا به قصد برگزاری كنسرت راهی فرانسه شد و به دليل جو نامناسب تركيه بر اثر غوغای رسانههای گروهی بر عليهاش،تصميم به اقامت در آن كشور گرفت(تصاویری از منزل و محل اقامت احمد کایا در فرانسه در آرشیو موجود میباشد).او به كمك همسر﴿فرانسوا ميتران﴾رئيس جمهور فقيد فرانسه،توانست اقامتی يكساله دريافت كند.در همين حال كايا در دادگاه تركيه به ده سال حبس بصورت غيابی محكوم گرديد.چند ماه پس از اين وقايع،در صبحگاه ۱۶ نوامبر(کاسیم) 2000در سن ۴۲ سالگی به سبب حمله قلبی در شهر پاريس ديده از جهانفرو بست.البته شایعاتی مبنی بر مشکوک بودن مرگ وی نیز شنیده شده...
كايا در مجموع ۲۲ آلبوم از ترانههايش به يادگار گذاشته است كه ۱۹ كاست قبل از مرگ و ۳ كاست بعدی پس از مرگش به كوشش همسر وفادارش(گولتن کایا) منتشر شده است.معروفترين آلبوم او ﴿ترانه هايم برای كوهها﴾ منتشر شده به سال ۹۴ نام دارد كه بيش از ۵/۱ ميليون كاست فروش كرد و جز پر فروشترين آلبومهای تاريخ موسيقی تركيه است.معروفترين اثر او ﴿با گريههايمان﴾از همين آلبوم است كه موافقان و حتی مخالفانش را به تحسين واداشت.شعر ترانههای او در قالب سبك﴿پروتست﴾ارائه شده و بدين سبب او را بنيانگذار سبك پروتست در تركيه ميدانند.آنچنان كه از لحاظ موزيك او را پايه گذار سبك موسيقی آزاد درترکیه میخواند.
رك گويی و جرات فراوان از مشخصههای بارز كايا بود.خود ميگفت كه هميشه بر لبه پرتگاه قدم ميدارد و از اين كار نيز هيچ ابائی ندارد و همیشه ۲متر کفنش را با خود در جیبش حمل میکند.آرامگاه او در گورستان﴿پرلاتنر)یا( پره لاچئز﴾ پاريس واقع است (تصاویر مربوط به این گورستان و تشییع پیکر کایا در پاریس در آرشیو موجود میباشد).همسر او با بازگرداندن جنازه اش به تركيه مخالفت نمود و اعلام كرد كه تركيه شايستگی آن را ندارد كه مرد بزرگی چون او در خاكآن دفن گردد.
شعار كايا احترام به عقيده و آزادی انديشه بود و عمر خود را نيز در اين راه نثار كرد.تاريخ تركيه،كايا رابخاطر تاثیری که بر موسیقی و فضای سیاسی برگرفته از آن گذاشت هرگز فراموش نخواهد کرد.....روحش شاد و یادش گرامی باد
توضیحات خودم: من طرفدار پرو پا قرص احمد کایا هستم و واقعا از کارهاش لذت می برم.قرار بود یک وبلاگ اختصاصی در مورد احمد کایا ایجاد کنم که بنا به دلایلی نشد.چند شعر احمد کایا توسط یغما گلرویی به فارسی ترجمه و در کتابی بنام ((دیوارها سخن نمیگویند)) منتشر شده.همچنین یک آلبوم از کارهای کایا بنام ((جاودانه های احمد کایا)) اخیرا در ایران منتشر شد که بنظر من آثار خوبی از کایا در این مجموعه انتخاب نشده و این مجموعه میتونست بهتر ازین که هست باشه.در کل این دو سی دی صوتی و مجموعه شعر نتونسته حق مطلب رو در مورد آحمت کایا بیان کنه!.ولی در هر حال کار قابل تقدیریه.
آثاری از این خواننده که در آرشیو من موجود میباشد:
تمام کلیپ های احمد کایا بهمراه ۲ کنسرت(کنسرت روژ تی وی کردستان+ کنسرت سال ۹۵ کانال ۶ ترکیه و مراسم تدفین احمد کایا به همراه دموی تصویری آلبوم((بشنو سرزمین عزیزم)) و کلیپ تصویری 2 تا از آثار کایا که توسط هالوک لونت و نیران اونسال اجرا شده+مستند جنجالی keske olmasaydi کانال ۲۴ ترکیه و یک سی دی ویژه برنامه درگذشت احمد کایا که در ساعات اولیه مرگ احمد کایا از شبکه مدیا به زبان ترکی و کردی نمایش داده شده بود و مراسم اهدای جایزه انجمن روزنامه نگاران در سال ۲۰۰۸ و ......... دو سی دی ام پی تری(فول آلبوم) : ۳۵ آلبوم احمد کایا مشتمل بر بیش از ۴۲۰تراک (بهمراه ۳ آلبوم: جاودانهای احمد کایا که در ایران منتشر شده+ آلبوم بشنو سرزمین عزیزم و آلبومی از ترانه های کایا که توسط سیمگه بغدادلی (خواهر زاده احمد کایا) اجرا شده،همراه با عکس جی پی جی کاور هر آلبوم با متن کامل شعر اکثر تراک ها در قسمت(لیریک) فایل های ام پی تری در آرشیو موجود میباشد.قیمت ویژه این مجموعه نایاب و بینظیر ۱۵۰۰۰ تومان میباشد:(بصورت انتخابی و جداجدا:قیمت فول آلبوم ام پی تری=۶۵۰۰ تومان -قیمت تصویری ها(کنسرت و کلیپ)=۸۰۰۰ تومان-قیمت مستندها:۵۵۰۰)
نظرات شما عزیزان: